Gần đây mình mới thi IELTS Academic và mình đã được 8.5/9, cụ thể là

• Listening: 9/9
• Reading: 9/9
• Writing: 7.5/9
• Speaking: 7.5/9

Mình rất vui với kết quả này và mình muốn viết bài này như để tổng hợp lại những kinh nghiệm mình có được qua lần này, mong rằng nó có thể giúp đỡ những ai cảm thấy cần thiết (chắc chắn là có mình trong trong 2+ năm nếu cần thi lại).

Đầu tiên mình sẽ nhắc vài điều liên quan đến nền tảng tiếng Anh mà bài viết này sẽ không giúp bạn được. Đây là các kiến thức mà mỗi cá nhân cần tự chuẩn bị, và mỗi người sẽ có một cách khác nhau tùy vào những gì người ấy đã biết. Tuy nhiên những thông tin còn lại mình cung cấp thì có thể giúp ích cho mọi đối tượng, vì đây là thông tin về chiến lược và các tài liệu mà mọi người đều có thể tham khảo khi chuẩn bị.

Những điều cần chuẩn bị trước

• Ngữ pháp: Để có một điểm số tốt thì mình nghĩ bạn cần chuẩn bị ngữ pháp thật chắc chắn. Dù ở các band điểm cao vẫn cho phép mắc một số ít lỗi, nhưng khi có áp lực thời gian thì khả năng mắc lỗi cao hơn. Việc nắm vững các kiến thức ngữ pháp giúp bạn tránh mắc quá nhiều lỗi cơ bản.
• Phản xạ: Đây là yếu tố liên quan đến việc bạn xử lí thông tin ngôn ngữ nhanh như thế nào. Điều này quan trọng đặc biệt trong hai phần thi Writing và Speaking vì bạn cần tiếp nhận thông tin (từ đề bài, từ giám khảo), xử lí, rồi truyền ra thông tin lại. Tốc độ của quá trình này thể hiện sự thành thạo với một ngôn ngữ.

Bản thân mình may mắn đã được chuẩn bị yếu tố đầu từ sớm vì cấp 3 mình học chuyên anh. Còn yếu tố thứ hai thì mình nghĩ sẽ được quyết định nhiều bởi cách mình dùng tiếng Anh mỗi ngày. Bản thân mình thì hầu hết các thông tin mình đọc (qua Reddit, Google News) hay nghe (qua YouTube) đều bằng tiếng Anh. Bản thân mình là một Americanophile nên việc theo dõi mọi thứ bằng tiếng anh đã trở nên bình thường với mình. Ngoài ra thì mình cũng đã bắt đầu suy nghĩ bằng tiếng anh từ khá sớm, mình nghĩ đây là một yếu tố giúp tăng khả năng phản xạ tiếng anh của mình.

Những kinh nghiệm của mình

Sau đây mình sẽ kể kỹ hơn những yếu tố mình quan tâm trong một tuần mình ôn tập trước ngày thi. Mình chỉ ôn trong một tuần do mình đang cần nộp bằng IELTS cho một học bổng. Vì vậy cách mình ôn sẽ tập trung vào những thứ quan trọng và chắc chắn nhất. Tuy nhiên nếu mọi người có kế hoạch ôn tập dài hạn hơn thì vẫn có thể xem kỹ hơn các tài liệu mình có nhắc đến, vì lúc ôn trong một tuần này mình cũng bỏ qua các phần mình thấy không cần thiết khi đang ôn gấp.

Khi bạn đã yên tâm với nền tảng tiếng anh của mình và sẵn sàng đi thi thì điều còn lại cần quan tâm là cách thi. Trước khi thành thạo một việc mình luôn quan tâm đến hai yếu tố:

Lý thuyết

Về phần “lý thuyết” thì mình tập trung tham khảo từ những nguồn như sau.

• Đầu tiên là band descriptors. Đây là công bố chính thức từ phía ban tổ chức IELTS về cách chấm điểm cho từng band điểm (từ 0 đến 9). Để nhìn xem mình có thể cải thiện tiêu chí gì, mình sẽ nhìn từ 1 band nào đó mà mình nhắm là mình đạt được nếu mình chưa luyện (giả sử mình được 6). Sau đó mình sẽ nhìn từ band đó lên các band cao hơn, nhìn sự khác biệt giữa các band để biết muốn lên 1 band thì mình cần chỉnh sửa gì. Để lấy ví dụ, trong Speaking band descriptor, mục “fluency coherence” của band 6 có mô tả như sau: “is willing to speak at length, though may lose coherence at times due to occasional repetition, self-correction or hesitation”. Sau đó mình nhìn lên band 7 thì sẽ thấy là “speaks at length without noticeable effort or loss of coherence, may demonstrate language-related hesitation at times, or some repetition and/or self-correction”. Khi đó mình sẽ biết rằng để mình lên từ band 6 lên band 7 cho phần speaking fluency and coherence, mình sẽ cần nói tránh hesitation, self-correction. Bạn có thể tự đọc các mục khác để xem mình cần cải thiện gì để lên band. Điều tương tự cũng có thể áp dụng cho writing.
• Ngoài ra thì mình đã học được rất nhiều từ mục Musketeer Zone của chương trình IELTS Face Off (ban đầu trên HTV7). Musketeer Zone là phần mà các anh chị có nhiều kinh nghiệm IELTS (đã 9.0 các kiểu) sẽ present những tips để cải thiện bài thi IELTS dưới dạng bite-size chunk tầm 15-30 phút nên rất dễ xem. Đặc biệt là phần Speaking có anh Đặng Trần Tùng present cực hay nên mình xem không hề chán chút nào (notice me senpai). Anh Tùng có đưa ra rất nhiều cấu trúc để structure phần speaking một cách general (không bị tủ đè và cũng hợp nếu bạn đang ôn gấp) sao cho mình không bị hết ý giữa chừng. Để xem Musketeer Zone thì các bạn có thể vào phần Playlist trên YouTube channel của IELTS Face Off. Phần Musketeer Zone trải qua vài season và mình recommend mọi người xem từ Musketeer Zone các season cũ trước vì các season cũ chứa nhiều thông tin hơn cho phần Writing và Speaking).
• Cuối cùng thì mình có xem qua cuốn sách “IELTS Writing Band 9 Essays: A guide to writing high quality IELTS”. Điều mình thích ở cuốn này là tác giả dành ra phần đầu cuốn sách để giải thích cho người đọc là một “educated native speaker” sẽ giao tiếp qua writing như thế nào. Ý tưởng chung của phần này sẽ là mình cần giao tiếp một cách hiệu quả, nhưng đơn giản nhất có thể và không làm phức tạp hơn chỉ để show off một từ vựng hay cấu trúc câu nào (giống như Occam’s Razor vậy.). Tác giả vừa đi qua một vài high-level principles, vừa đi vào các ví dụ cụ thể.

Thực hành

Để luyện tập thì mình tập trung vào các bộ “Cambridge Practice Tests for IELTS”. Có hai lí do đơn giản tại sao mình chọn các bộ này:

• Đây là các đề chuẩn được ra từ Cambridge Assessment English và được trải qua design process như một đề thi thật. Vì vậy trải nghiệm sẽ là giống y như một đề thi thật. Mình có thử nghiệm đề thi do vài trang online cung cấp nhưng phần Listening mình cảm thấy rất khác đề thi thật nên chỉ làm để quen chứ không trải nghiệm thực sự được.
• Các bộ đề này rất nổi tiếng, nên khi bạn cần tìm tài liệu tham khảo về đáp án cũng sẽ có nhiều nguồn khác nhau cung cấp.

Khi làm các bộ đề thì nếu bạn có nhiều thời gian thì có thể làm từ các bộ đề cũ đến mới, nhưng lúc gần thi thì có lẽ nên làm các đề mới trước vì có thể nó sẽ gần với các đề thi mới hơn.

Lúc ôn phần Listening và Reading thì rất dễ tự ôn vì đã có sẵn answer keys. Tuy nhiên phần Writing và Listening thì không có các official sample với band điểm cao cho từng đề. Đây là lúc lí do thứ hai mình chọn bộ đề Cambridge có tác dụng. Vì bộ đề nổi tiếng, có rất nhiều nguồn khác nhau đưa ra các sample answers với band dự kiến cho sample answers. Mình google bộ đề cần tìm và có thấy một trung tâm tiếng Anh ở Sài Gòn mình biết có chất lượng tốt là Zim đưa ra các sample answers. Khi có sample answers chất lượng rồi thì mình sẽ bắt đầu tự ôn như sau (cho cả Writing và Speaking): Lúc ôn phần Listening và Reading thì rất dễ tự ôn vì đã có sẵn answer keys. Tuy nhiên phần Writing và Listening thì không có các official sample với band điểm cao cho từng đề. Đây là lúc lí do thứ hai mình chọn bộ đề Cambridge có tác dụng. Vì bộ đề nổi tiếng, có rất nhiều nguồn khác nhau đưa ra các sample answers với band dự kiến cho sample answers. Mình google bộ đề cần tìm và có thấy một trung tâm tiếng Anh ở Sài Gòn mình biết có chất lượng tốt là Zim đưa ra các sample answers. Khi có sample answers chất lượng rồi thì mình sẽ bắt đầu tự ôn như sau (cho cả Writing và Speaking):

• Nhìn đề.
• Tự làm trước theo ý mình (nhớ những tips đã học được).
• Đọc sample answers, so sánh cả 2 và nghĩ xem mình còn cải thiện được gì (về ý tưởng, cách triển khai, từ vựng).
• Làm lại một lần để xem khi mình đã có ý tưởng thì mình có thể làm tốt hơn ra sao. Nếu cần thiết thì bước này có thể lặp lại nhiều lần đến khi cảm thấy vừa ý.

Nói thế thôi chứ bước cuối khá tốn thời gian nên khi tập Writing mình bỏ bước cuối luôn (:D). Nếu bạn cảm thấy mình vẫn còn tự ôn và cải thiện được thì cứ tập một mình. Khi bạn cảm thấy hết cải tự cải thiện được thì có thể nhờ một ai đó rành về tiếng Anh và IELTS để xem giúp bạn. Bản thân mình thì trong một tuần ôn tập mình có nhờ bạn mình nghe mình thử làm phần Speaking khoảng 1-2 tiếng để đưa ra nhận xét.

Tóm tắt

Mình giới thiệu các nền tảng để chuẩn bị thi IELTS cũng như một vài điều mình đã làm để tự ôn tập trong một tuần trước khi thi. Mình nghĩ những điều mình viết có thể giúp ích được cho nhiều người, kể cả khi bạn định ôn tập dài hạn. Chúc các bạn thi tốt và đạt được kết quả mỹ mãn!!